Nowe przepisy EUDR – mniej formalności, ale terminy pozostały te same
Unia Europejska kontynuuje walkę z globalnym wylesianiem i degradacją lasów. Wprowadzone w życie rozporządzenie 2023/1115 (EUDR – EU Deforestation Regulation) narzuca na przedsiębiorców nowe obowiązki związane z importem, eksportem i handlem produktami, które mogą przyczyniać się do degradacji lasów. To nie tylko sprawa branży drzewnej, gdyż regulacja obejmuje każdego, kto wprowadza na rynek unijny produkty pochodzące z takich surowców jak: drewno, soja, kakao, kawa, olej palmowy, kauczuk i bydło – zarówno w postaci surowej, jak i przetworzonej (np. meble, czekolada, papier, kosmetyki, pasze, produkty skórzane).
Mniej obciążeń administracyjnych
Komisja Europejska odpowiedziała na głosy branży i w kwietniu 2025 r. opublikowała zaktualizowane wytyczne oraz zapowiedziała dalsze uproszczenia poprzez akty delegowane. Zmiany mają na celu ograniczenie liczby dokumentów i oświadczeń, jakie firmy muszą przedkładać, aby udowodnić, że ich łańcuch dostaw nie przyczynia się do nadmiernego wylesiania lub degradacji lasów.
W praktyce oznacza to:
- wykorzystywanie istniejących oświadczeń - duże przedsiębiorstwa będą mogły ponownie je wykorzystywać w przypadku ponownego przywożenia towarów, które znajdowały się już na rynku unijnym;
- składanie oświadczeń zbiorczych - raz w roku, a nie dla każdej partii towaru;
- reprezentacja grup firm - dokumentację może składać upoważniony przedstawiciel;
- doprecyzowanie pojęcia „upewnienia się” w odniesieniu do należytej staranności – istotna definicja dla dużych przedsiębiorstw.
Komisja Europejska szacuje, że zmiany te mogą zmniejszyć obciążenia i koszty przedsiębiorstw nawet o 30%.
Terminy się nie zmieniają - czas działać!
Uproszczenia nie oznaczają odroczenia wejścia w życie przepisów. Komisja Europejska podkreśla, że terminów nie będzie przesuwać. Dla firm oznacza to konkretne daty graniczne:
- 30 grudnia 2025 r. - dla średnich i dużych przedsiębiorstw,
- 30 czerwca 2026 r. - dla mikro i małych firm (z wyjątkiem niektórych produktów z drewna, które muszą spełniać wymagania już od grudnia 2025).
Eksperci ostrzegają, że przygotowania należy rozpocząć już teraz. Brak zgodności z EUDR będzie skutkować brakiem możliwości legalnego wprowadzenia towaru do obrotu na rynku UE.
Czy Twoja firma jest objęta EUDR?
Zgodność z rozporządzeniem można sprawdzić, porównując towary w dokumentacji (np. kody CN w deklaracjach celnych i intrastat) z listą zawartą w załączniku nr I do rozporządzenia 2023/1115.
Lista obejmuje m.in.:
- żywe bydło, mięso, skóry,
- kakao i produkty czekoladowe,
- drewno i wyroby z drewna,
- olej palmowy, nasiona soi i pasze,
- kauczuk i produkty gumowe.
Jeśli którykolwiek z Twoich produktów znajduje się na tej liście - musisz wdrożyć system należytej staranności (DDS) i przygotować dokumentację.
Co z przepisami krajowymi?
W Polsce nadal nie uchwalono ustawy umożliwiającej skuteczne wdrażanie EUDR – nie wskazano też instytucji odpowiedzialnej za kontrolę zgodności. Ministerstwo Klimatu i Środowiska zapowiedziało ponowne zgłoszenie projektu ustawy do wykazu prac legislacyjnych. Na razie jednak przedsiębiorcy są pozostawieni bez formalnego wsparcia krajowego.
Wnioski dla firm
Nowe przepisy EUDR to poważne wyzwanie, ale też szansa na uporządkowanie łańcucha dostaw i wyróżnienie się jako firma odpowiedzialna środowiskowo. Choć uproszczenia administracyjne zostały wprowadzone, nie zmienia to faktu, że obowiązek zgodności z EUDR jest realny i nieunikniony.
Nie czekaj do ostatniej chwili - zacznij przygotowania już dziś!
Opracowanie: Tomasz Augustyn, Biosystem Elektrorecykling Organizacja Odzysku Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego SA
Bibliografia:
- ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2023/1115 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie udostępniania na rynku unijnym i wywozu z Unii niektórych towarów i produktów związanych z wylesianiem i degradacją lasów oraz uchylenia rozporządzenia (UE) nr 995/2010
- Frequently Asked Questions, Implementation of the EU Deforestation Regulation, Version 4 – April 2025
- Wytyczne KE dotyczące rozporządzenia (UE) 2023/1115 w sprawie produktów niepowodujących wylesiania
- „Zmiany w przepisach o wylesianiu. Mniej obciążeń, ale terminy te same”, serwis Prawo.pl, strona www: https://www.prawo.pl/biznes/rozporzadzenie-eudr-o-wylesianiu-terminy-i-zmiany,532620.html (dostęp: 20.05.2025 r.)