Selektywna zbiórka odpadów tekstylnych. Perspektywa zmian dla branży odzieżowej

Od 1 stycznia 2025 r. odpady tekstylne powinny być zbierane selektywnie, tzn. nie powinny być wyrzucane do pojemników na odpady zmieszane. Na horyzoncie pojawiło się jednak więcej potencjalnych zmian, które będą dotyczyć producentów odzieży.

 

Zgodnie z art. 11 ust. 1 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (zmienionym przez Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/851 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniająca dyrektywę 2008/98/WE w sprawie odpadów), państwa członkowskie zobowiązane zostały do ustanowienia selektywnej zbiórki tekstyliów.

Zgodnie z Ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zadaniem własnym gminy jest m.in. tworzenie punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK), w których przyjmowane będą odpady tekstylne i odzież. Zgodnie z ww. ustawą rada gminy tworzy regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy, który określa m.in. wymagania w zakresie selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych.

W związku z faktem, iż polski ustawodawca nie rozszerzył katalogu odpadów, które gmina zobowiązana jest odbierać (obecnie są to papier, metale, tworzywa sztuczne, szkło, odpady opakowaniowe wielomateriałowe oraz bioodpady), w praktyce to gminy zdecydują, w jaki sposób będzie odbywała się selektywna zbiórka tekstyliów i odzieży. Prawdopodobnym jest, iż gminy ograniczą się do przyjmowania tych odpadów w PSZOK-ach lub cyklicznego odbioru tego rodzaju odpadów podczas zbiórek, jak w przypadku zużytego sprzętu.

Rozszerzona odpowiedzialność producenta (ROP) wobec wyrobów włókienniczych

Wiele może się zmienić zarówno w zakresie selektywnej zbiórki tekstyliów, jak i obowiązków producentów odzieży, jeżeli zostanie przyjęta kolejna Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniająca dyrektywę 2008/98/WE w sprawie odpadów1.
We wniosku Komisji Europejskiej zawierającym projekt nowej Dyrektywy wskazano, że ma ona umożliwić osiągnięcie następujących celów:

  • poprawę gospodarowania odpadami włókienniczymi zgodnie z „hierarchią postępowania z odpadami”,
  • nadanie priorytetowego charakteru zapobieganiu powstawaniu odpadów,
  • przygotowanie do ponownego użycia i recyklingu wyrobów włókienniczych w pierwszej kolejności przed zastosowaniem innych wariantów odzysku i unieszkodliwiania,
  • wdrożenie zasady „zanieczyszczający płaci”.

Realizacja wskazanych celów ma się odbywać poprzez wprowadzenie systemu tzw. rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP). System ma dotyczyć wprowadzających po raz pierwszy na terytorium państwa członkowskiego wyrób włókienniczy.

Wprowadzający będą zobowiązani do pokrycia kosztów:

  • prowadzenia zbiórki zużytych odpadów włókienniczych w ramach selektywnej zbiórki,
  • prowadzenia zbiórki odpadów włókienniczych przeznaczonych do ponownego użycia lub recyklingu,
  • sortowania,
  • przygotowania do ponownego użycia,
  • recyklingu,
  • transportu,
  • prowadzenia badania składu zbieranych zmieszanych odpadów komunalnych.

Ponadto na producentach będą ciążyły obowiązki informacyjne względem właściwych organów w zakresie zrównoważonej konsumpcji, zapobiegania powstawaniu odpadów, ponownego użycia, przygotowania do ponownego użycia, recyklingu, innego rodzaju odzysku i unieszkodliwiania wyrobów włókienniczych oraz obuwniczych.

Zgodnie z projektem producenci wyrobów włókienniczych będą podlegali obowiązkowi wpisu do rejestru, który poza podstawowymi danymi identyfikacyjnymi ma zawierać również kody wyrobów, które producent zamierza udostępnić na rynku.

Wprowadzający wyroby włókiennicze będą wykonywać obowiązki za pośrednictwem organizacji odpowiedzialności producenta. Do obowiązków organizacji odpowiedzialności producenta należeć będzie prowadzenie systemu selektywnej zbiórki odpadów włókienniczych, zapewnienie nieodpłatnej zbiórki wyrobów włókienniczych w punktach zbierania, z częstotliwością dostosowaną do objętego zbiórką obszaru, zapewnienie nieodpłatnej zbiórki odpadów włókienniczych od przedsiębiorstw społecznych oraz edukowanie społeczeństwa w zakresie zrównoważonej konsumpcji.

Projekt dyrektywy trafił już do Parlamentu Europejskiego. Jeżeli zostanie przyjęty, państwa członkowskie będą miały 18 miesięcy na implementację dyrektywy, tj. wprowadzenie odpowiednich, wynikających z dyrektywy, przepisów na poziomie krajowym.

Opracowanie: Krzysztof Buczak - Kancelaria Adwokacka Krzysztof Buczak

 

Źródło:

1) Wniosek Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniająca dyrektywę 2008/98/WE w sprawie odpadów, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?qid=1707729490112&uri=CELEX%3A52023PC0420, dostęp: 17.10.2024.

Wróć

Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej.